Göl soğanı (Leucojum aestivum) nedir? Nerelerde yetişir? Alzheimer hastalığına etkisi nedir?
Anavatanı, Güney Afrika ve Akdeniz Bölgeleri olan göl soğanının Avrupa ve Batı Asya’da geniş alanlarda kullanımı bulunmaktadır. Ülkemizde ise Trakya, Kuzey Anadolu Bölgesi ve Beyşehir civarında doğal olarak bulunur ve deniz seviyesi ile 1100 m yükseklikler arasındaki nemli, bataklık ve sulak alanlarda yarı gölge yerlerde yetişir.
Mart-Nisan aylarında çiçek açan göl soğanının çan şeklindeki çiçeklerinin sayısı genellikle bir ile beş arasında değişir. 10 civarında türü olan Leucojum’un ülkemizde sadece Leucojum aestivum türü yetişir. Bu türün en bol bulunduğu yöreler ise Samsun ve Beyşehir’dir. Samsun, Bafra ve Terme’de bitkinin çiçekleri sapları ile toplanarak, çiçekçi dükkanlarında kesme çiçek olarak satılmaktadır.
Bu bakımdan hem süs bitkisi hem de tıbbi bakımdan ekonomik önem taşıyan bu bitkinin doğal populasyonlarının korunması büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle üretiminin mutlaka başarılması gerekmektedir.Ülkemizde firmalar tarafından gerçekleştirilen üretimi tohumla ve yavru soğanladır. 2004 yılında ülkemizden ihraç edilen Leucojum aestivum miktarları, doğadan 2 milyon, büyütme 1 milyon ve üretim de 1 milyon olmak üzere toplam 4 milyon adet soğandır.
2013 yılı için doğadan toplanarak ihracatı yasak olan çiçek soğanlarının cins ve türleri; doğa, büyütme ve üretim olarak kotayla sınırlandırılan çiçek soğanlarının cinsleri, türleri, ihracat miktarları ve çevre ölçüleri ile ihracatı üretimden serbest olan çiçek soğanlarının cins ve türlerini belirlemek amaçlı, 19/7/2012 tarihli ve 28358 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Doğal Çiçek Soğanlarının Üretimi, Doğadan Toplanması ve İhracatına İlişkin Yönetmeliğin 8. maddesine dayanılarak hazırlanan Doğal Çiçek Soğanlarının 2013 Yılı İhracat Listesi hakkında tebliğ, 6 Aralık 2012 tarih ve 28489 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Tebliğe göre Sakarya İli Karasu ve Kaynarca ilçelerinde doğada yaygın olarak bulunan Leucojum aestivum soğan sökümü yasaklandı. Tebliğde ilgili kurum ve kuruluşlardan gerekli izinlerin alınması durumunda doğadan ve üretim alanlarından Leucojum aestivum yaprağı hasadının yapılabileceği belirtildi.