Göl soğanı - Leucojum aestivum L.
Anavatanı Güney Afrika ve Akdeniz Bölgesi olan Göl Soğanı (Leucojum aestivum), Avrupa ve Batı Asya’da geniş kullanım alanına sahip değerli bir bitki türüdür. Türkiye’de ise Trakya, Kuzey Anadolu ve Beyşehir Gölü çevresinde doğal olarak yetişmektedir. Deniz seviyesinden 1100 metre yüksekliğe kadar olan nemli, bataklık ve yarı gölgeli alanlar, bu bitki için ideal yetişme koşullarını oluşturur.
Göl soğanı, Mart ve Nisan aylarında beyaz çan biçimindeki çiçeklerini açar. Her sapta genellikle bir ila beş arasında çiçek bulunur. Dünya genelinde yaklaşık 10 farklı türü bulunan Leucojum cinsinin, Türkiye’de yalnızca Leucojum aestivum türü doğal olarak yetişir. Bu türün en yoğun görüldüğü bölgeler Samsun ve Beyşehir’dir. Özellikle Samsun, Bafra ve Terme ilçelerinde bitkinin çiçekleri kesilerek süs bitkisi olarak çiçekçilerde satışa sunulmaktadır.
Hem estetik değeri hem de tıbbi önemi nedeniyle ekonomik açıdan kıymetli olan göl soğanının, doğal popülasyonlarının korunması büyük önem taşır. Bu nedenle, kontrollü üretim ve sürdürülebilir yetiştiricilik büyük bir gerekliliktir. Türkiye’de firmalar tarafından yapılan üretim, genellikle tohum veya yavru soğan yöntemiyle gerçekleştirilmektedir.
2004 yılında Türkiye’den ihraç edilen Leucojum aestivum miktarı, doğadan toplanan 2 milyon, büyütme yoluyla elde edilen 1 milyon ve üretim kaynaklı 1 milyon olmak üzere toplam 4 milyon adet soğandır.
Doğal çiçek soğanlarının korunması amacıyla, 19 Temmuz 2012 tarihli ve 28358 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Doğal Çiçek Soğanlarının Üretimi, Doğadan Toplanması ve İhracatına İlişkin Yönetmelik” çerçevesinde, 6 Aralık 2012 tarihli 28489 sayılı Tebliğ ile 2013 yılı ihracat listesi yayımlanmıştır.
Bu tebliğe göre, Sakarya’nın Karasu ve Kaynarca ilçelerinde doğada yaygın olarak bulunan Leucojum aestivum soğanlarının doğadan sökümü yasaklanmıştır. Ancak, ilgili kurum ve kuruluşlardan gerekli izinler alınmak koşuluyla doğadan veya üretim alanlarından yalnızca yaprak hasadı yapılabilmektedir.
